Wydawać by się mogło, że wszystkie dzieła postapo traktują o tym samym – zniknięciu świata, który znamy i sposobach radzenia sobie niedobitków z nową rzeczywistością. Jeśli jednak przyjrzeć się tematowi bliżej, zauważymy że różne bywają przyczyny nagłego końca globu, a co za tym idzie: różne jego konsekwencje i strategie przetrwania. Wymienione przeze mnie poniżej przykłady możliwych katastrof to tylko kropla w morzu dzieł popkulturowych o tej tematyce.
Katastrofa ekologiczna
Jedną z potencjalnych przyczyn końca świata, bardzo popularną w filmach katastroficznych, są wszelkiego rodzaju załamania ekosystemu – czy to występujące samoistnie, czy z pomocą człowieka. Do tej kategorii zaliczyć można aż nazbyt często wykorzystywany motyw zmian klimatu (np. globalnego ocieplenia) wykorzystany na przykład w filmie Wodny Świat, osadzonym w postapokaliptycznej przyszłości, kiedy po stopnieniu lodowców Ziemia zamieniła się w wielki ocean. Podobny wątek wykorzystano w grze komputerowej A New Beginning: Odrodzenie. Tam jednak wcielając się zamiennie w naukowca lub wysłanniczkę z przyszłości, próbujemy zapobiec globalnej katastrofie.
Innym scenariuszem jest nierzadko występujące załamanie ziemskiego ekosystemu wskutek wytworzonego przez ludzkość zanieczyszczenia. Oryginalne wykorzystanie tego motywu możecie obejrzeć w animacji WALL•E, w której ludzie musieli opuścić Ziemię, ze względu na jej ogromne zaśmiecenie. Także Markaret Attwood wykorzystała scenariusz potężnego zanieczyszczenia planety, jako punkt wyjścia do powieści Opowieść Podręcznej (na podstawie której powstał także serial). Tam co prawda nie jest to najważniejszy wątek, jednak był to powód bezpłodności większości społeczeństwa, która pociągnęła za sobą przerażające zmiany społeczne.
Scenariusz bardzo na czasie, a jednocześnie oryginalniejszy niż powyższe, wykorzystała w swojej książce Maja Lunde. Historia pszczół rozgrywa się na trzech płaszczyznach czasowych – w połowie XIX wieku, kiedy pszczół było w bród, w roku 2007, kiedy owady zaczynały masowo ginąć w tajemniczych okolicznościach oraz w roku 2098, kiedy te pasiaste stworzenia wyginęły, a świat próbuje radzić sobie z katastrofą. Powieść opisuje mało widowiskową albo niestety prawdopodobną wizję apokalipsy.