Tę recenzję muszę zacząć od pewnego wyznania – jestem wielką fanką Terry’ego Pratchetta. Serię o Świecie Dysku odkryłam dosyć późno i właściwie przypadkowo, ale z perspektywy czasu myślę, że może był to szczęśliwy zbieg okoliczności, bo kto wie, czy wcześniej byłabym w stanie docenić kunszt pisarski i finezję autora. Dziś, kiedy już wiadomo, że nie będzie więcej tych niezwykłych książek, dostajemy, nieco na pocieszenie, zbiór najlepszych cytatów z twórczości pisarza.
Opowieści o światach wyobraźni zwykle irytują osoby jej pozbawione
Poważnie zabawne, nieskończenie cytowalne to niewielka książeczka z wyborem najśmieszniejszych i najbardziej wartych zapamiętania fragmentów z twórczości Pratchetta. Zbiorek liczy 125 stron i podzielony jest na tematyczne rozdziały: Ludzka natura, Romans, Wykształcenie i mądrość, Sukces, Życie i śmierć, Zwierzęta, Religia, Polityka, Słowo i pismo.
Jeśli ktoś jest zaznajomiony z twórczością pisarza, to wie mniej więcej, czego może się spodziewać, jeśli nie, to będzie miał okazję po raz pierwszy zetknąć się z wyjątkowym poczuciem humoru i wyobraźnią autora. Pratchett miał zupełnie unikalne spojrzenie na ludzką naturę i życie, a najbardziej zwyczajne przedmioty potrafił przedstawić tak, jakby były cudownym wynalazkiem o iście boskim pochodzeniu. Jego „światy wyobraźni” nie są podobne do niczyich innych, a twórczość pozwala przemierzać rzeczywistości niekiedy łudząco podobne do naszych, ale pełne niezwykłych bohaterów i zdarzeń.
Pisarz był też niezwykle bacznym obserwatorem ludzi, ich słabości, wad, drobnych grzeszków, w wielu jego książkach znajdziemy mnóstwo trafnych i niekiedy niezwykle gorzkich uwag o tym, jak niedoskonałą i zawodną istotą jest człowiek. Ale autor daleki był od moralizatorstwa i potępienia. Wydaje mi się, że Pratchett mimo wszystko wierzył w ludzkość, a przynajmniej w tę jej część, w której wciąż skrzy się chociaż mała iskra dobra. Nawet w Poważnie zabawne… możemy to dostrzec.
Prawdziwa głupota za każdym razem pokona sztuczną inteligencję
Oczywiście nie jest możliwe zebranie wszystkich najlepszych cytatów z Pratchetta w jednej książce, chyba że byłaby naprawdę potężna. Ale w tym niewielkim zbiorku znalazło się wiele naprawdę błyskotliwych, na przykład:
Jeśli człowiek prosi o radę, to z pewnością nie po to, żeby mu jej udzielono. Chce raczej, by ktoś był obok, kiedy mówi sam do siebie. (s.24)
Nienawiść jest siłą przyciągającą – to po prostu miłość odwrócona plecami. (s.30)
Doskonale wiadomo, że istotnym warunkiem sukcesu jest brak wiedzy o niemożliwości tego, co człowiek próbuje osiągnąć. (s.52)
Są takie chwile, kiedy patrzysz na wszechświat i myślisz: „A co ze mną?”. I możesz usłyszeć, jak wszechświat odpowiada: „No a co z tobą?”. (s.78)
Dodatkowym plusem jest to, że w książeczce wykorzystano nie tylko fragmenty powieści Pratchetta, ale także jego wywiadów i dyskusji z fanami.
Poważne zabawne, nieskończenie cytowalne można przeczytać w ciągu kilkunastu czy kilkudziesięciu minut, ale raczej nie o tym myślano, wydając zbiór. To raczej okazja do spotkania z naprawdę niezwykłą osobowością, szansa na chwilę śmiechu i refleksji. Jeśli macie, jak ja, w swoim otoczeniu osoby, które twierdzą, że fantastyka nie jest dla nich i jej nie rozumieją, to podsuńcie im ten niewielki zbiorek. Może uda wam się – jak i mnie się udało – przekonać ich, że naprawdę warto czytać Pratchetta. Tym bardziej, że Człowiek nie umarł do końca, dopóki jego imię jest wspominane (s.74).
Wszystkie cytaty i śródtytuły pochodzą z książki.
