Zapoczątkowana przez Jamesa Wana seria filmów grozy pt. Piła zmieniła ówczesne oblicze amerykańskiego horroru. Obecnie stanowi ona jedną z najbardziej popularnych produkcji typu gore, w których epatujące brutalnie skrajną przemocą sceny tworzą solidne tło dla narracji kryminalnej. Tego rodzaju obrazów na próżno szukać we współczesnym kinie, gdyż w dobie popularyzacji rozmaitych opowieści o duchach jest ich jak na lekarstwo. Niemniej do dziś cykl zjednuje sobie sympatyków okropności i makabry wszelkiej maści na całym świecie.
Piła: Dziedzictwo to kolejna część serii, tym razem autorstwa braci Spierig, coraz odważniej stawiających kroki na horrorowej scenie. Mieli już kilka okazji, by zaprezentować się szerszej publiczności i do tej pory robili to dość udanie. Ich najnowsze dzieło pokazuje jak można dokonać całkiem zręcznej manipulacji tak dobrze znanej miłośnikom gore konwencji.
Powrót Jigsawa
Z analizy poprzednich części serii można wywnioskować, że pamięć o zbrodniach Johna Kramera żyje własnym życiem. Słynny morderca, który poprzez swoje działania ogłasza się samozwańczym bogiem, doczekał się naśladowców. Nic w tym dziwnego. Kto nie chciałby wymierzać sprawiedliwość i sądzić tych, którzy zasługują na karę oraz wieczne potępienie przez swoje uczynki? Stać się panem życia i śmierci? Posiadać zdolność nawracania innych, dając szansę odkupienia grzechów poprzez ofiarę z własnej krwi? W jednym z amerykańskich miast znów doszło do brutalnych morderstw. Padają kolejne ofiary śmiercionośnej gry. Wszyscy obawiają się jednego – powrotu dawnych wspomnień.
W pułapce
Kluczowym wizualnym aspektem serii są wymyślne pułapki, które tworzył Jigsaw dla potrzeb śmiercionośnej gry. W najnowszej odsłonie, poza paroma wyjątkowo cudacznie zaprogramowanymi blokadami, nie są one zbyt kreatywne, lecz cechują się prostotą. Pojawiają się znane z poprzednich części urządzenia na głowę, kajdany, piły, strzykawki czy pistolety. Nie robią one już na nas większego wrażenia, ale wciąż wydają się być niesłychanie skuteczne jako narzędzia tortur.
Znane klisze
Bracia Spierig nie wysilają się zbytnio podczas prowadzenia akcji. Korzystają ze znanych nam z poprzednich części klisz. Jednak dokonują kilku zmian, które potęgują finałowy twist. Początkowo poddają wątpliwości fakt, iż Jigsaw nie żyje. Następnie dzięki zręcznie opowiadanej historii chcą wpędzić nas w ślepy zaułek, po czym znów gwałtownie sprowadzić na ziemię, wprowadzając efekt zaskoczenia. O ile narzędzia tortur nie szokują widza, o tyle kolejna zagadka kryminalna wplątana w fabułę pozwala twórcom na szersze pole działania. Odpowiednio powiązane ze sobą sceny oraz mocno retrospektywna narracja przynosi pożądany rezultat.
Kadr z filmu „Piła: Dziedzictwo”
Co znajdziemy w wydaniu DVD?
W moje (nie)powołane ręce wpadło wydanie DVD. Tak się składa, że od jakiegoś czasu stałem się kolekcjonerem horrorów. W zbiorze na półce grzecznie leży Egzorcysta, tuż obok niego Koszmar z ulicy wiązów, a kilka rzędów dalej spoczywa Duch. Do tej ekipy strachów dołącza najnowsza odsłona serii Piła. Film od Monolith Films, który dystrybuuje produkcje największych amerykańskich studiów filmowych, w tym Warner Bros czy 20th Century Fox, zawiera w zestawie kilkunastostronicową książeczkę. Na okładce, podobnie jak na plakatach filmowych, widnieje postać Jigsawa z większą ilością czerni w tle, co wydaje się być nieco przesadzone. W dołączonym do płyty przewodniku znajdziemy standardowe dla tego typu wydania informacje o obsadzie oraz twórcach dzieła, a także opis fabuły czy wzmianki o całej serii. Ponadto dorzucone zostały szczątkowe opinie osób angażujących się w proces produkcyjny Piły. Całość okraszona jest kilkoma kadrami z filmu, co dodaje trochę pikanterii podczas lektury oraz wizualnie prezentuje się całkiem nieźle. Brakuje mi jednak w tym wszystkim bardziej obszernych mini-wywiadów czy większej ilości ciekawostek, które dotyczyłyby intratnej franczyzy filmów grozy w historii kina.
Kadr z filmu „Piła: Dziedzictwo”
Część rozważań – jak najbardziej słusznie – poświęconych zostało kluczowej postaci Johna Kramera, nazywanego jednym z najbardziej wyrafinowanych morderców w historii kina grozy. To zbrodniarz i intelektualista, który stworzył labirynt złożony z mnóstwa zagadek oraz narzędzi tortur. Znamienne dla jego filozofii działań jest moralizatorski styl, w jakim naucza on swoje potencjalne ofiary. Znajduje także, wśród swojego nietuzinkowego podejścia do egzystencji ludzkiej, zwolenników, uczniów i naśladowców. Szkoda tylko, że i w tym wypadku analiza postaci Jigsawa jest tak labilnie przedstawiona. Można by się pokusić o szerszą interpretację motywów jego niekonwencjonalnych działań.
Co zawiera płyta?
Mimo uszczuplonej książeczki miałem nadzieję, że zawartość płyty wynagrodzi mi odczucie niedosytu i rozczarowania, gdyż lubię nieustannie poszerzać swoją wiedzę. Liczyłem na dodatki w postaci relacji zza kulis podczas tworzenia filmu lub wywiadu z braćmi Spierig. Niestety, mocno się przeliczyłem. Dysk zawiera jedynie zwiastun filmu oraz zapowiedzi nadchodzących premier kinowych, które nie należą do gatunku horrorów. Odnośnie pozostałych opcji, mamy wybór poszczególnych scen oraz oglądania Piły… z oryginalnym lektorem lub w polskiej wersji językowej. Jest także możliwość włączenia polskich napisów. I to by było na tyle…
