Dzieło autora Siedmiu minut po północy poruszające problemy, które tylko na pierwszy rzut oka mogą wydawać się nam odległe, jest na pewno warte uwagi. Z pozoru przeciętna historia futurystyczna, bez ostrzeżenia wciąga nas a potem nie przestaje zaskakiwać, aż do samego końca.
Krótko o trylogii i o jej autorze
Patrick Ness, znany w naszym kraju głównie z wspomnianej już książki Siedem minut po północy i jej ekranizacji, to młody twórca, którego prace są najczęściej docelowo skierowane w stronę nastoletnich czytelników. Trzeba mu jednak przyznać, że nie powstrzymuje go to od wplatania w swoją twórczość kwestii, które dotykają wszystkich, bez względu na wiek, płeć i wszelkie inne podziały.
Stworzona przez wyspiarza Chaos Walking to twór w narracji pierwszoosobowej, w której często zmieniany jest podmiot mówiący. W dialogach, ze względu na aspekt etniczny bohaterów, możemy się spotkać zarówno z elementami slangu rodem z południa Stanów Zjednoczonych czy tradycyjnej angielszczyzny.
W Polsce, recenzowana tutaj trylogia nie jest nazbyt znana, tylko pierwsza część została przetłumaczona, do tego w taki sposób, który może być mało zachęcający dla czytelnika powyżej czternastego roku życia. Sama wiedza na temat jej egzystencji wydaje się nieznaczna. Można wspomnieć też o przykrej sprawie polskiej okładki, która niestety nie jest aż tak dopracowana jak jej brytyjski odpowiedniki.
Wspomniane oryginalne wydanie jest dostępne w podstawowych wersjach: jasnej i ciemnej – z czego trzeba podkreślić, że ta druga robi nieprzeciętne wrażenie wizualne poprzez swoje strony o zwęglonych krawędziach, które sprawiają, że książki przypominają dosłownie czarne kostki. Pierwsza część występuje również w kolorze czerwonym. Każdy indywidualny podmiot mówiący ma też zaprojektowaną własną unikalną czcionkę. Grafiki okalające okładki, choć proste, mają w sobie dużo znaczenia i wyróżniają każdą z książek w szczególny sposób. Dostępna jest również trzecia wersja wydania, o bardziej ilustracyjnym charakterze.
Jeśli już poruszone zostały sprawy techniczne, tytuły książek, które zawiera trylogia to kolejno: Na ostrzu noża – w angielskiej wersji The Knife Of Never Letting Go, oraz dwie nieprzetłumaczone pozycje The Ask And The Answer i Monsters of Men. W następnych akapitach postaram się przybliżyć trochę te dzieła oraz wydać na ich temat mój skromny osąd.
Patrick Ness
O przyjaźni i Szumie
Ruchomy Chaos to trylogia która wprowadza nas w uniwersum, które w innej rzeczywistości mogłoby stać się w jakiś sposób naszą przyszłością. Główni bohaterowie całej historii, są nastolatkami w świecie skolonizowanym przez ludzi, a dokładniej farmerów. Todd Hewitt – potomek pierwszych kolonizatorów planety i Viola Eade – przedstawicielka nowej emigracji, są poddawani próbom, które zmieniają i kształtują ich przez wszystkie trzy książki. Trzeba jednak podkreślić, że chociaż to głównie ich przygody opisuje Ness, historia przedstawiona przez autora jest o wiele bardziej różnorodna.
Prezentowany świat to miejsce, któremu nieobce są podróże kosmiczne, ale jego rozwój nie należy raczej do najprężniejszych. Pojawia się aspekt rdzennych mieszkańców krainy – Szpakli, oraz szeroko pojętego Szumu, którego działanie staje się dużym problemem dla męskiej części przybyłej populacji. Jest on również punktem zapalnym konfliktu, panującego na planecie od czasu pojawienia się pierwszych kolonizatorów.
W książkach poruszane są problemy, które chociaż ubrane w fikcyjne ramki, bezpośrednio mogą wiązać się z zagadnieniami, które dręczą nasz świat. Zaczynając od szowinizmu, niewolnictwa, faszyzmu, szeroko pojętej nietolerancji i toksyczności w relacjach międzyludzkich czy ogółem wolności, a kończąc na sprawach takich jak wojna i terroryzm. Elementom takim jak: dyktatura czy wybór między większym a mniejszym złem, poświęca się też dużą uwagę.
Praca Patricka Nessa zawarta na kartach trzech woluminów, z których każdy liczy sobie ponad pięćset stron, to jednak nie tylko płacz, łzy i dramaty. Mamy tutaj też bardzo dobrze pokazaną przyjaźń dwojga ludzi, którzy walczą o lepsze jutro. Miłość jest opisywana tu nie tylko w aspekcie relacji dwóch osób, ale też całej grupy czy gatunku. Poświęcenie oraz pierwiastek wspólnoty jako jedności zostały ukazane w unikatowy sposób. Nie ma typowego dramatycznego romansu, a szczery obraz przywiązania do drugiej istoty, nie znajdziemy tu również niepotrzebnej uczuciowej rozetkowości.
Postacie wykreowane przez pisarza to bohaterowie złożeni z kilkunastu warstw, napisani w sposób, który sprawia że możemy wyczuć autentyzm ich działań, a także się z nimi utożsamiać – to charaktery które uzależniają i dają nam do myślenia. Płaczemy i śmiejemy się z nimi, ale też krytykujemy ich za głupotę i chwalimy, kiedy to wracają na dobrą drogę.
Cała książka wydaje się spójna, a opowieść przemyślana i dobrze rozplanowana – momenty kulminacyjne zostały dobrze rozłożone, a fabułę co jakiś czas podbija znaczące wydarzenie. Akcja jest rozbudowana, co niektórymi momentami może nużyć, jednak cały przebieg wydarzeń powinien być na tyle wciągający, że chwila zwolnienia nie będzie aż tak strasznie odczuwalna. Zostaje nam przedstawiony świat bogaty we własne tradycje i zasady, który aż prosi się by odkrywać kolejne etapy jego złożoności.
Inne wydanie trylogii
Podsumowanie
Trylogia Chaos Walking – a po polsku Ruchomy Chaos, to trzy tomy, w których Patrick Ness zabiera nas w podróż pełną wzlotów i upadków, nie tylko bohaterów ale także i naszych. To jest ten rodzaj książek, którymi sfrustrowani rzucamy nagle przez pół pokoju, albo okno, by po chwili pokornie podbiec po nie, martwiąc się czy czasem nic im się nie stało ( piękne wydania, prze-śli-czne) . Książki docelowo są przeznaczone dla nastolatków, ale trzeba przyznać że będą one też odpowiednie dla czytelnika dorosłego. Poruszane tematy są jak najbardziej na czasie a same przygody bohaterów intrygują i wręcz zmuszają nas do zadawania pytań, co bardzo dobrze świadczy o całej historii. Trylogia doczeka się również swojej ekranizacji, której premiera jest zaplanowana na przyszły rok.
