Akcja filmu dzieje się w niewielkim miasteczku Monstropolis, którego obywatele to najróżniejszej maści potwory. W większości prowadzą oni normalne życie, chodząc do pracy, ucząc się i zakładając rodziny. W środku miasta znajduje się jednak dość nietypowa dla nas, normalnych ludzi, korporacja. Potwory i Spółka to firma, w której znajdują się drzwi to świata ludzi. Przechodząc przez nie, pracownicy trafiają do sypialni małych dzieci, które muszą jak najbardziej przestraszyć. Jest to jedyna interakcja ludzi z potworami, które normalnie zachowują dystans i patrzą na człowieka z niechęcią. Wszystko zmienia się jednak gdy główny bohater, Sulley, trafia na dziewczynkę nazwaną przez niego Boo, która nie dość, że się go nie boi, to postanawia mu towarzyszyć w drodze do świata potworów. Mike Wazowski, przyjaciel Sulley’a, musi pomóc mu w bezpiecznej eskorcie nowej towarzyszki z powrotem do świata ludzi. W 2013 roku premierę miał także prequel filmu – Uniwersytet Potworny.
Sama realizacja filmu, ze względu na wymagania techniczne, trwała około czterech lat. Forma obrazu trójwymiarowego stworzyła konieczność opracowania specjalnych programów, które pozwalały uchwycić idealnie takie detale jak światłocienie, sierść, czy falujące tkaniny. Za reżyserię filmu odpowiadali Pete Docter, Lee Unkrich oraz David Silverman. Scenariusz powstał natomiast we współpracy Dana Gersona i Andrew Stantona. Potwory i Spółka szybko okazały się hitem, o czym świadczy wygrana aż 5 statuetek, w tym Oscara, a także uzyskanie aż 23 nominacji.
W Polsce film trafił do kin 1 lutego 2002 roku.
