Kryzys na Nieskończonych Ziemiach to historia, która miała uporządkować bardzo zagmatwane uniwersum DC, w jakim można było spotkać nawet kilku Batmanów czy Supermanów, co wprawiało w konsternację nowych czytelników komiksów. Umieścił on niemałe zmiany –w świecie w nim stworzonym istnieje kilka równoległych Ziem, są one zazwyczaj alternatywnymi rzeczywistościami tej głównej. Komiks ten nie tylko wprowadza czytelników do multiversum, ale umożliwił także twórcą zabawę z historią. Dzięki czemu powstała serii dzieł z superbohaterami w rolach głównych pod szyldem Elseworlds.
Czym właściwie są Elseworlds?
Elseworlds było imprintem DC Comics opowiadań, które miały miejsce poza kanonem DC Universe. Za pierwszy tytuł wydany w ramach tej serii – uznaje się komiks Batman: W świetle lamp gazowych z lutego 1989 roku. Historia napisana przez Briana Augustyna i narysowana przez Mike’a Mignola przedstawiała epokę wiktoriańską, w której to egzystował Batman, a jego głównym przeciwnikiem był popularny w tamtych czasach Kuba Rozpruwacz, przybyły do Gotham City. Co istotne, tytuł nie został pierwotnie opublikowany pod szyldem Elseworlds, ale jego sukces doprowadził do stworzenia takowej serii, a sam z czasem doczekał się uznania jako historia numer jeden w ramach tego nowego imprintu. Pierwszy komiks zawierająca logo cyklu to Batman: Holy Terror z 1991 roku.
Popularne motywy
DC sporadycznie publikował różne tytuły w ramach serii od 1989 do 2003 roku. Wśród nich możemy wyróżnić komiksy: Superman: Kal, gdzie Człowiek ze Stali jest obecny w średniowiecznej, ale i baśniowej Anglii; JLA: Szogun ze stali – o Supermanie w XIV-wiecznej Japonii; Batman: Leatherwing – o Nietoperzu jako korsarzu na usługach korony brytyjskiej; Superman: A Nation Divided, gdzie orędownik amerykańskich wartości znalazł się w samym środku wojny secesyjnej; Jeźdźcy Sprawiedliwości, gdzie występuje Liga Sprawiedliwości jako strażniczka prawa na Dzikim Zachodzie w 1873 roku; a także Wonder Woman: Amazonia. Ta ostatnia prezentuje historię księżniczki Diany jako symbolu niezależności w XIX-wiecznej Anglii. W tym czasie kobiety brały udział w ruchu abolicjonistycznym (domagającym się praw dla niewolników), który doprowadził między innymi do ogłoszenia przez nie żądania praw wyborczych. Jednak tylko dwie pozycje poruszają bezpośrednio zagadnienie życia w totalitarnych systemach XX wieku. W historii Czerwony Syn Superman dorasta w ZSRR, natomiast Batman w Berlińskim Batmanie egzystuje w III Rzeszy, gdzie jako artysta żydowskiego pochodzenia walczy z nazistami. Zarówno ich styl „zbawiania świata”, jak i charakterologia zostały dopasowane do okoliczności geograficzno-historycznych, w jakich się znaleźli, zachowując przy tym swoją symbolikę, która stała się rozpoznawalna przez lata.
Po co nam taka alternatywa?
Nowe, zupełnie odmienne spojrzenie autora na klasycznych bohaterów, zwłaszcza w kontekście historycznym, pozwala lepiej zrozumieć epokę oraz samych herosów. Na przykład w Czerwonym Synu poznajemy Supermana jako mężczyznę oddanego tradycji, w której został wychowany. Obojętnie czy to demokracja, czy socjalizm, broni on ideały kształtowane przez swoje państwo i pragnie je krzewić. Z kolei reszta, jak choćby tło fabularne, jest istotna ze względu na historiozoficzne rozważania, bardziej uwidaczniające nam wydarzenia, jakie mogłyby zajść w pewnym momencie rzeczywistości dziejowej. I kiedy tak spojrzymy na berlińskiego Batmana, ujrzymy niemieckiego Żyda żyjącego w III Rzeszy, którego motywy do walki z nazistami są jak oczywiście zrozumiałe, bo któż z nas nie chciałby pomścić swoich rodziców, a tym samym ochronić narodu. Początkowa polityka antysemicka w Niemczech Adolfa Hitlera rzeczywiście mogła wywołać bunt, pójść w inną stronę i doprowadzić do powstania takich, a nie innych stróżów prawa oraz zatrzymać wybuch drugiego globalnego konfliktu. Niemniej tak się nie stało, zaś tego typu historia alternatywna ukazuje nam nie tylko wyobrażenie autora na temat fikcyjnej historii, ale też podkreśla znaczenie procesów cywilizacyjnych. Warto więc sięgnąć po serię Elseworlds i zapoznać się z tymi zmienionym liniami czasowymi.
Grafika główna: Źródło